Ticaret Bakanlığı'nın 2025 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu'na göre, gümrük işlemlerinde dijitalleşme ve yapay zeka kullanımıyla ticaretin hızlanması hedefleniyor. Rapor, uluslararası ticaretin daha hızlı ve güvenli bir şekilde yürütülmesi, işletmelerin rekabet gücünün artırılması ve tüketici haklarının korunması için çeşitli çalışmaların yıl sonuna kadar tamamlanacağını öngörüyor. Yerli üreticilerin korunması ve piyasanın dengeli işlemesi için devam eden nihai gözden geçirme soruşturmalarının en az 14'ünün yıl sonuna kadar sonuçlanması planlanıyor. Özellikle tarımsal ürünlerdeki gelişmeler yakından takip ediliyor ve gerekli durumlarda gümrük vergilerinde düzenleme yapılabilecek. Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık ile yapılan anlaşmalar kapsamında mısır için aralık ayında tarife kontenjanlarının dağıtımı gerçekleştirilecek. 2022'de başlatılan Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında 18 ülkeye yönelik 328 faaliyete ilişkin çalışmalar da devam ediyor. Bu çalışmalar, finanstan standardizasyona, lojistikten tanıtıma kadar birçok alanı kapsıyor.

Serbest Bölgelerin Dijital Dönüşümü

Serbest bölgelerin dijitalleşmesi stratejik önem taşıyor. Serbest Bölgeler Bilgisayar Uygulama Programı (SBBUP) ile Serbest Bölgelerin Mekansal Yönetimi Otomasyonu'nun entegrasyonu için "SBBUP API" sistemi geliştirilecek. Bu sistem, bölgeler arasında veri paylaşımını ve görüntülemeyi sağlayacak. Dijitalleşmenin sağladığı verimlilik artışı, serbest bölgelerin ticaret hacmini ve etkinliğini önemli ölçüde artırması bekleniyor. SBBUP'ın güncellenmesi ve API entegrasyonu, gümrük işlemlerinin şeffaflığını artıracak ve işletmelerin işlemlerini daha kolay takip etmelerine olanak tanıyacaktır. Sistemin güvenliği ve verilerin korunması da büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, güvenlik önlemlerinin en üst düzeyde tutulması ve düzenli güncellemeler yapılması hedefleniyor.

Gümrüklerde Teknoloji Odaklı Çözümler

Gümrük sahalarında hız ve etkinliği artırmak için teknolojik gelişmeler hayati önem taşıyor. Kara sınır kapılarında araç sayısı ve işlem sürelerinin izlenmesini sağlayan Gümrük Kapıları Saha Analiz Programı'nın ilk aşaması tamamlandı ve pilot uygulamaya geçilecek. Ayrıca, kara yolu işlemlerinin yoğun olduğu gümrük müdürlüklerinde gümrük sahasına giriş ve çıkış yapan araçların takibini sağlayan İç Gümrük Saha Takip Programı geliştiriliyor. Bu programlar, gümrük işlemlerinin verimliliğini artırırken, olası sorunların önceden tespit edilmesini ve daha hızlı müdahale edilmesini sağlayacaktır. Bu sayede, hem işletmelerin zaman kaybı azalacak hem de gümrüklerin iş yükü daha verimli bir şekilde yönetilecektir.

Yapay Zeka ile Gümrük İşlemlerinin Hızlandırılması

Yapay zeka teknolojisi, gümrük işlemlerinde devrim yaratacak potansiyele sahip. Tarife Tespitinde Yapay Zeka Teknolojisinin Kullanımı Projesi ile analiz çalışmaları devam ediyor. Yapay zeka algoritmaları, büyük veri kümelerini analiz ederek tarife tespitini otomatikleştirebilir ve hataları minimize edebilir. Bu da, işlemlerin hızlanmasını ve işletmelerin maliyetlerini düşürmesini sağlayacak. Sistemin eğitilmesi ve doğru sonuçlar vermesinin sağlanması için sürekli iyileştirmeler ve güncellemeler yapılacak. Yapay zeka sisteminin güvenliği ve verilerin korunması da projenin kritik unsurları arasında yer alıyor.
Yeni teknolojiler ve yapay zeka sayesinde, gümrük işlemleri daha hızlı, verimli ve şeffaf hale gelecek. Bu durum, uluslararası ticaretin gelişimine ve Türkiye ekonomisine önemli katkılar sağlayacaktır.